پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
عرضه کنندگان محصول BPMS معمولاً همراه نرم افزار خود تعدادی فرایند یا برنامه مبتنی بر BPMS به صورت رایگان یا هزینه کم ارائه می کنند. اما واقعیت این است که BPMS یک ابزار واسطه است و هر چیزی که می خواهیم اجرا کنیم را باید در آن بسازیم. گاهی اوقات ما از BPMS به عنوان ویژوال استودیو تصویری یاد می کنیم.
همانطور که باید برای تولید یک برنامه C# کد مورد نیاز خود را در VISUAL STUDIO نوشت برای تولید فرایند نیز باید فرایندها را در محیط نرم افزار BPMS ساخت. تفاوت این دو شاید در مقدار کدی است که می نویسیم.
پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
مثلاً اگر بخواهیم با C# برنامه ای تولید کنیم که کاربران امکان ورود و مشاهده کارهای مربوط به خود را داشته باشند، در ساده ترین حالت ممکن شاید به ۲۰ تا ۳۰ هزار خط کد مورد نیاز است. بخشی از آن ها در خود C# و بخشی از آن ها مربوط به SQL SERVER اند. ساخت همین اندازه از برنامه در BPMS (البته BPMS صرفاً برای ساخت برنامه نیست و اینجا جهت مقایسه از عبارت برنامه استفاده شد). شاید با چندین کلیک ساده از طریق یک محیط کاملاً گرافیکی امکان پذیر باشد. علت این امر این است که نرم افزار BPMS خود تمامی موارد مورد نیاز برای ورود کاربران، کار کردن با سیستم، تاریخچه فعالیت های کاربران و … دارا می باشد.
در زمینه محتوا و کارکرد برنامه نیز سیستم BPMS کدهای مورد نیاز برای کار با پایگاه داده را به صورت خودکار تولید می کند و حتی نیاز نیست با دستورات TSQL آشنایی داشت و فقط شناخت روابط فیلدها و جداول کفایت می کند.
پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
در بحث طراحی مسیر فرایند یا برنامه نیز یک محیط گرافیکی با پشتیبانی از زبان مدل سازی با استاندارد BPMN که با DRAG کردن المنت ها همانند نرم افزار VISIO می توان پیچیده ترین مدل ها را در کمتر از چند ساعت ساخت یا وارد برنامه کرد.
در زمینه طراحی فرم نیز برنامه های استاندارد BPMS محیط بسیار ساده با قابلیت DRAG AND DROP ارائه می کنند. انصافاً اکثر کنترل های پر کاربرد در طراحی وبسایت را پشتیبانی می کنند و حتی نیاز نیست یک خط هم کد به زبان HTML یا CSS نوشت یا حتی دانست.
برای قوانین یا شروط یا همان IF های معروف نیز نرم افزارهای استاندارد BPMS امکانات خوبی دارند که اغلب نیز گرافیکی هستند و کافی است در آن ها فیلد شرطی و شرط مورد نظر را وارد کرد.
پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
علت بیان مطالب فوق تبلیغ یا شمارش ویژگی های محصول BPMS (سیستم مدیریت جریان کار) نیست بلکه هدف ما از طرح مباحث فوق این است که اصولاً BPMS کدنویسی را به حداقل می رساند. همچنین با سرعت بسیار حیرت آور امکان اتوماسیون فرایندها و ساخت برنامه ها را میسر می سازد.
اما استفاده از BPMS پیش نیازهایی دارد که بحث منابع انسانی جزء مهمترین اجزای آن است. در واقع در پروژه های BPMS هر جا نیروی مناسبی حضور دارد تقریباً پروژه موفق است مگر اینکه عوامل دیگری به شکست پروژه بیانجامند.
در پروژه های BPMS حضور فردی که بتواند نیاز سازمان را درک کند و در قالب یک فرایند در نرم افزار BPMS (سیستم مدیریت جریان کار) طراحی نماید، ضروری است. حال هر چقدر تعداد این افراد بیشتر و یا مسلط تر باشند قطعاً احتمال موفقیت پروژه BPMS بالاست.
پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
به جرات می توان گفت حلقه گمشده در پروژه های BPMS همان درک وضعیت جاری سازمان و تبدیل آن به ورودی های قابل دریافت نرم افزار BPMS است. البته این مهارت به مرور زمان و تمرین و حتی سعی و خطا حاصل می شود. در واقع هر چقدر بیشتر با نرم افزار BPMS کار کرد و هر چقدر بیشتر فرایند طراحی کرد و هر چقدر بیشتر فرایندها را اجرائی کرد به همان اندازه مهارت ادراکی افزایش می یابد.
پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
یک برنامه نویس پس از دو یا سه سوال به کدهای دو یا سه سال پیش خود نگاه می کند و به نظرش کدهای قدیمی ساده، ابتدایی و غیر حرفه ای به نظر می رسند. طراح فرایندها نیز نیاز به زمان برای کسب تجربه و حرفه ای شدن دارد که این زمان با توجه به دانش و توانایی افراد می تواند از شش ماه تا دو یا سه سال باشد.
در پروژه های BPMS اصولاً افراد به صورت ذیل دسته بندی شده و در پروژه حضور دارند:
- مدیر پروژه (تسلط بالا بر فرایندهای سازمان و آشنایی با نرم افزار BPMS)
- طراح فرایندها (تسلط مناسب بر فرایندهای سازمان و تسلط بالا بر نرم افزار BPMS)
- پشتیبان کاربران (تسلط بر کارکرد سیستم و فرایندهای طراحی شده)
- مشاروان (تسلط بر فرایندهای سازمانی و عدم آشنایی با نرم افزار BPMS)
در پروژه های BPMS اغلب مدیر پروژه از حوزه مهندسی صنایع یا مدیریت انتخاب می شود. البته مهندس و مدیری که با کامپیوتر به اندازه کافی آشنایی دارد و در حوزه نرم افزار نیز فعالیت کرده است.
پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
طراح فرایندها اصولاً از حوزه کامپیوتر (البته نرم افزار) انتخاب می شود و در حین پروژه نیز مهارت های تحلیل فرایند و بهبود فرایند را کسب می کند.
پشتیبان کاربران نیز اصولاً از نیروهای واحد IT انتخاب می شود و نیاز به مهارت خاصی ندارد. تنها آشنایی مقدماتی با نرم افزارهای سازمانی کفایت می نماید. البته ضروری است که پشتیبان به مسیر فرایند طراحی شده در BPMS، ورودی ها و خروجی های فرایندها، دسترسی ها، گزارشات و سایر مواردی که کاربران عادی با آن در ارتباط هستند، مسلط باشد. این تسلط با حضور در جلسات آموزشی، جلسات تحلیل فرایند، جلسات اصلاح و بهبود، جلسات پرزنت فرایندها و گزارشات و … به آسانی حصول می شود.
دسته آخر نیز مشاوران هستند که همیشه در پروژه حضور ندارند و در مسیر پروژه هر جا نیاز بود به ایشان مراجعه می شود. مشاوران ممکن است از عالی ترین مقامات سازمان یا حتی یک کارمند تازه وارد انتخاب شوند. هدف از مراجعه به مشاوران تسهیل و تسریع در ساخت فرایندها و کاهش اشتباهات در مسیر فرایندها و محتویات فرم هاست. گاهی اوقات یک کاربر معمولی نیز به عنوان مشاور انتخاب می شود تا وضعیت جاری خود را بیان نماید یا استثناتی که در خلال کار برای وی پیش می آید را بازگو کند.
پیش نیاز منابع انسانی استقرار BPMS
در بسیاری از شرکت ها مشاوران در جلسات تحلیل و بهبود فرایند شرکت می کنند. انصافاً در برخی از موارد مشاهده می شود که حضور ایشان بسیار تاثیر گذار و کارساز است.
تجربه نشان داد است در پروژه هایی که یک کارشناس به صورت اختصاصی طراحی و توسعه فرایندها را بر عهده می گیرند، بسیار موفق تر از پروژه هایی است که چندین نفر به صورت پراکنده بر روی سیستم کار می کنند. به نظر بنده برای یک شرکتی که ۵۰ کاربر دارد اختصاص یک نفر به پروژه BPMS بسیار مفید است و پس از آن هر ۱۰۰ یا ۱۵۰ کاربر یک طراح اختصاصی می تواند کمک بزرگی برای طراحی و توسعه فرایندهای سازمانی باشد.
مثلا یک شرکت ۳۰۰ کاربر می تواند با دو یا سه نفر نیروی اختصاصی برای BPMS طی دو یا سه ماه تمامی فرایندهای اصلی یا CORE PROCESS را در سیستم BPMS پیاده سازی نماید.
منبع: مدرسه مدیریت فرآیند
در صورت علاقه مندی این پست ها هم مفید هستند:
- BPM یعنی مدیریت فرآیند کسب و کار
- مراحل BPM
- دستاوردهای BPM
- بهترین چرخه BPM دنیا
- ضرورت بکارگیری متدولوژی در پروژه های BPM